පාප්වරුන් පිළිබඳ අනාවැකිය
"පාප්වරුන් පිළිබඳ අනාවැකිය" හෙවත්, වඩාත් ප්‍රචලිත නාමය වන "ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකිය" ලතින් බසින් "Prophetia Sancti Malachiae Archiepiscopi, de Summis Pontificibus" යනුවෙන් හැඳින්වෙන, 12 වන සියවසේ අයර්ලන්තයේ විසූ අගරදගුරු ශු. මලාකි තුමන්ට ආරෝපණය කර ඇති දිවැස් පොතකි. මෙම ලේඛනය, 1143 දී පත් වූ දෙවන සෙලස්ටයින් පාප්තුමාගෙන් ආරම්භ වී, අනාගතයේ යම් දිනෙක පත් වන "පේදුරු රෝමානු" නම් පාප්වරයෙකු දක්වා දිවෙන, කතෝලික සභාවේ පාප්වරුන් සහ ඇතැම් ව්‍යාජ පාප්වරුන් 112 දෙනෙකු පිළිබඳව පුරෝකථනය කරන බව කියැවෙන, කෙටි, රහස් ලතින් වාක්‍ය ඛණ්ඩ මාලාවකින් සමන්විත වේ.
මෙම අනාවැකිය ප්‍රථම වරට ලෝකයා හමුවට පැමිණියේ 1595 දී බෙනදිකාන තාපසතුමෙක් වූ ආර්නෝල්ඩ් වියොන් විසින් ඔහුගේ "ලිග්නුම් විටේ" නම් කෘතිය හරහාය. අනාවැකියේ ඇති සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් වූයේ, එය ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද 1595 වර්ෂයට ආසන්න කාලය දක්වා, එනම් 1590 දී කෙටි කලක් පාප් පදවියේ සිටි හත්වන උරුබානු පාප්තුමා දක්වා වූ පාප්වරුන් සඳහා වන ලතින් වාක්‍ය ඛණ්ඩ, පුදුම සහගත ලෙස එම පාප්වරුන්ගේ ජීවිතයේ යම් අංගයකට (උපන් ස්ථානය, පවුල් නම, ලාංඡනය වැනි) ගැළපීමයි. මෙම මුල්කාලීන නිරවද්‍යතාවය නිසා බොහෝ දෙනා මෙය සැබෑ, දිව්‍යමය අනාවැකියක් ලෙස විශ්වාස කිරීමට පෙළඹුණි. කෙසේ වෙතත්, 1590 න් පසු පාප්වරුන් සඳහා වන වාක්‍ය ඛණ්ඩවල නිරවද්‍යතාවය ශීඝ්‍රයෙන් පහත වැටීමත්, ඒවායේ අර්ථකථනයන් බොහෝ විට බලහත්කාරයෙන් ගලපා ගත් ඒවා සේ පෙනීමත් නිසා, බොහෝ නූතන ඉතිහාසඥයින්ගේ පොදු නිගමනය වී ඇත්තේ මෙය සැබෑ අනාවැකියක් නොව, 16 වන සියවසේ අගභාගයේදී, එනම් එය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට ආසන්න කාලයේදී, යම් අරමුණක් ඇතිව නිර්මාණය කරන ලද ව්‍යාජ ලේඛනයක් බවයි. කතෝලික සභාව මෙම අනාවැකිය සම්බන්ධයෙන් නිල ස්ථාවරයක් ගෙන නොමැති නමුත්, බොහෝ කතෝලික දේවධර්මවාදීන් සහ විද්වතුන් ද එය ව්‍යාජයක් ලෙස සලකා බැහැර කර ඇත. අනාවැකි මාලාවේ අවසානය සනිටුහන් වන්නේ "පේදුරු රෝමානු" (Petrus Romanus) ලෙස හඳුන්වන පාප්වරයෙකු පිළිබඳ සඳහනකින් වන අතර, ඔහුගේ පාලන සමයෙන් අනතුරුව රෝම නගරය විනාශ වී අවසාන විනිශ්චය සිදු වන බවට එහි දැක්වීම, විශේෂයෙන්ම අවසාන කාලය පිළිබඳ උනන්දුවක් දක්වන ජනතාව අතර දැඩි කතාබහට හේතු වී තිබේ.
මෙම රහස් අනාවැකියේ කතුවරයා යැයි කියන ශු. මලාකි තුමන්, 12 වන සියවසේ අයර්ලන්ත තුළ ඉතා ගෞරවනීය ස්ථානයක් හිමි කර ගත් චරිතයකි. 1094 දී පමණ අර්මාග්හි උපත ලද ඔහු, දැහැමි ජීවිතයක් ගත කළ අතර අයර්ලන්ත සභාව තුළ ප්‍රතිසංස්කරණ රැසක් සිදු කිරීමට පුරෝගාමී විය. අර්මාග්හි අගරදගුරු ලෙස සේවය කළ කාලය තුළ, ඔහු අයර්ලන්ත සභාව සහ රෝමය අතර සබඳතා ශක්තිමත් කිරීමටත්, සභාව තුළ විනය හා ශික්ෂණය ස්ථාපිත කිරීමටත් මහත් වෙහෙසක් දැරීය. ඔහුගේ සමකාලීනයෙකු සහ සමීප මිතුරෙකු වූ ක්ලෙයාර්වෝහි ශාන්ත බර්නාඩ්, ශු. මලාකි තුමන්ගේ ජීවිතය පිළිබඳ චරිතාපදානයක් රචනා කළ අතර, එහි මලාකිගේ ශුද්ධවන්තකම, ප්‍රාතිහාර්යයන් සිදු කිරීමේ හැකියාව සහ සභා ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා කළ මෙහෙය පිළිබඳව වර්ණනා කර ඇත. සම්ප්‍රදායික කතාවකට අනුව, 1139 දී ශු. මලාකි තුමන් රෝමයට ගිය අවස්ථාවේදී, දෙවන ඉනසන්ට් පාප්තුමන් හමුවූ අතර, එහිදී ඔහුට අනාගත පාප්වරුන් පිළිබඳ දර්ශනයක් ලැබී එය ලේඛනගත කළ බව කියැවේ. මෙම අත්පිටපත පසුව වතිකානු රහස් ලේඛනාගාරයේ තැන්පත් කර, ශතවර්ෂ ගණනාවක් අමතක වී ගොස්, 1590 දී අහම්බෙන් මෙන් නැවත සොයා ගන්නා ලද බව 19 වන සියවසේදී Abbé Cucherat විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද්දා යැයි පැවසේ. කෙසේ වෙතත්, මෙම කතාන්දරයේ සත්‍යතාව බොහෝ ඉතිහාසඥයින් විසින් ප්‍රශ්න කරනු ලබන්නේ, ශු. මලාකි තුමන්ගේ සමීපතම මිතුරා සහ චරිතාපදාන රචකයා වූ ශාන්ත බර්නාඩ් පවා, මලාකිගේ ජීවිතයේ විස්මිත සිදුවීම් ගණනාවක් වාර්තා කර තිබුණ ද, මෙතරම් වැදගත් අනාවැකියක් ගැන වචනයකුදු සඳහන් නොකිරීම නිසාය. එපමණක් නොව, 1595 දී වියොන් විසින් එය ප්‍රකාශයට පත් කරන තෙක්, වසර 400 කට අධික කාලයක් පුරා මෙම අනාවැකිය පිළිබඳව කිසිදු ඓතිහාසික හෝ ලිඛිත සාක්ෂියක් හමු නොවීම ද මෙම සම්ප්‍රදායික කතාවේ විශ්වසනීයත්වය බිඳ දමයි. ශු. මලාකි තුමන් 1148 දී ක්ලෙයාර්වෝහිදී අභාවප්‍රාප්ත වූ අතර, 1199 දී ශුද්ධවරයට ඔසවනු ලැබීය. ඔහු අයර්ලන්ත සභාවට කළ සේවය අනුපමේය වුවද, මෙම පාප්වරුන් පිළිබඳ අනාවැකියේ සැබෑ කතුවරයා ඔහුද යන්න අදටත් නොවිසඳුණු අභිරහසකි.
ශු. මලාකි තුමන්ගේ මරණයෙන් ශතවර්ෂ හතරකට අධික කාලයක් ගතවීමෙන් පසු, 1595 දී ආර්නෝල්ඩ් වියොන්ගේ "ලිග්නුම් විටේ" ග්‍රන්ථය හරහා මෙම අනාවැකිය මුද්‍රිත මාධ්‍යයට එක්විය. වියොන් සිය ග්‍රන්ථයේ, මුල් අනාවැකිය යැයි සැලකෙන කෙටි ලතින් වාක්‍ය ඛණ්ඩ 112 මෙන්ම, එම වාක්‍ය ඛණ්ඩ 1590 දක්වා වූ පාප්වරුන්ට අදාළ වන ආකාරය පැහැදිලි කරන අර්ථකථනයක් ද ඇතුළත් කළේය. අනාවැකියේ ව්‍යුහය සරල විය. දෙවන සෙලස්ටයින් පාප්තුමාගෙන් ආරම්භ වන එක් එක් පාප්වරයා සඳහා අනන්‍ය වූ, සංකේතාත්මක ලතින් ආදර්ශ පාඨයක් වෙන් කර තිබුණි. 1595 ට පෙර සිටි පාප්වරුන් සඳහා වූ මෙම ආදර්ශ පාඨ, බොහෝ විට එම පාප්වරයාගේ උපන් ස්ථානය, පවුල් නාමය, පවුලේ ලාංඡනය, පැවිදි වීමට පෙර දැරූ තනතුරක් හෝ පාලන සමයේ යම් සිදුවීමක් සමග පුදුම සහගත ලෙස ගැළපෙන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. උදාහරණයක් ලෙස, ලැයිස්තුවේ පළමු පාප්වරයා වූ දෙවන සෙලස්ටයින් සඳහා වූ ආදර්ශ පාඨය "Ex castro Tiberis" (ටයිබර් නදියේ බලකොටුව) යන්නයි; ඔහු උපත ලැබුවේ ටයිබර් නදිය අසබඩ පිහිටි Città di Castello හි වීම මෙම වාක්‍යයට මනාව ගැළපේ. තවත් උදාහරණයක් නම්, 14 වන සියවසේ විසූ විසිදෙවන ජුවාම් පාප්තුමා සඳහා වූ "De sutore osseo" (අස්ථිමය පාවහන් සාදන්නා වෙතින්) යන ආදර්ශ පාඨයයි. මෙම පාප්තුමා පාවහන් සාදන්නෙකුගේ පුතෙකු වූ අතර, ඔහුගේ පවුල් නාමය වූයේ "Ossa" යන්නයි, එහි ලතින් අර්ථය "අස්ථි" යන්නයි. මෙම මුල්කාලීන, කැපී පෙනෙන ගැළපීම්, අනාවැකිය කෙරෙහි විශ්වාසයක් ගොඩනැගීමට බෙහෙවින් දායක වූ නමුත්, 1595 න් පසු පාප්වරුන් සඳහා වූ ආදර්ශ පාඨවල දක්නට ලැබුණු අපැහැදිලි බව සහ අර්ථකථනය කිරීමේ දුෂ්කරතාව, එහි සත්‍යතාව පිළිබඳ බරපතල ප්‍රශ්න මතු කිරීමට හේතු විය.
ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකියේ සත්‍යතාව පිළිබඳ විවාදය අද දක්වාම නොවිසඳී පවතින නමුත්, විද්වත් ප්‍රජාව තුළ ප්‍රබලව නැගෙන හඬ වන්නේ මෙය 16 වන සියවසේ අගභාගයේ සිදු කරන ලද දක්ෂ ව්‍යාජ නිර්මාණයක් බවයි. මෙම නිගමනයට එළඹීමට හේතු වූ ප්‍රධාන සාධක කිහිපයක් තිබේ. පළමුව, සහ වඩාත්ම වැදගත් ලෙස, 1595 දී වියොන් විසින් එය ප්‍රකාශයට පත් කරන තෙක්, ශතවර්ෂ හතරකට අධික කාලයක් පුරා මෙම අනාවැකිය පිළිබඳව කිසිදු හෝඩුවාවක් ඓතිහාසික වාර්තාවල දක්නට නොලැබීමයි. ශු. මලාකි තුමන්ගේ සමීපතම මිතුරෙකු වූ ශාන්ත බර්නාඩ් තුමන් පවා, මලාකිගේ ජීවිතය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක වාර්තාවක් තැබුව ද, මෙතරම් වැදගත් අනාවැකියක් ගැන නිහඬව සිටීම අස්වාභාවිකය. දෙවනුව, අනාවැකියේ නිරවද්‍යතාවයෙහි පවතින පැහැදිලි විෂමතාවයයි. 1590 දක්වා වූ පාප්වරුන් සඳහා වන ආදර්ශ පාඨ පුදුම සහගත ලෙස නිවැරදි වන අතර, ඉන් පසුව එන පාප්වරුන් සඳහා වන ආදර්ශ පාඨ බොහෝ විට අපැහැදිලි, දුරස්ත සහ අර්ථකථනය කිරීමට අපහසු ඒවා වීම, මෙය අතීතය දෙස බලා ලියන ලද්දක් බවට ප්‍රබල සැකයක් මතු කරයි.තෙවනුව, අනාවැකියේ අන්තර්ගතය සහ වියොන් විසින් සපයන ලද අර්ථකථනයන්, 1557 දී ඉතිහාසඥ ඔනොෆ්‍රියෝ පන්වීනියෝ විසින් ලියන ලද පාප්වරුන්ගේ ඉතිහාස ග්‍රන්ථයකට දැඩි සමානකමක් දැක්වීමයි. පන්වීනියෝගේ කෘතියේ තිබූ ඇතැම් සාවද්‍ය තොරතුරු පවා මෙම අනාවැකියේ අර්ථකථනයන් තුළ ද දක්නට ලැබීම, අනාවැකියේ නිර්මාතෘ පන්වීනියෝගේ කෘතිය මූලාශ්‍රයක් ලෙස භාවිතා කරන්නට ඇති බවට සැක පහළ කරයි. සිව්වැනුව, මෙම අනාවැකිය නිර්මාණය කිරීම පිටුපස දේශපාලන අරමුණක් තිබෙන්නට ඇතැයි ද මතයක් පවතී. 1590 පේපල් කොන්ක්ලේව් හීදී කාදිනල් ජිරෝලාමෝ සයිමන්චෙල්ලිගේ අපේක්ෂකත්වයට සහාය දැක්වීම සඳහා ඔහුගේ ආධාරකරුවන් විසින් මෙම අනාවැකිය ප්‍රචාරය කරන්නට ඇති බවයි. හත්වන අර්බන් පාප්තුමාට පසුව එන පාප්වරයා සඳහා වූ "Ex antiquitate Urbis" (පැරණි නගරයෙන්) යන ආදර්ශ පාඨය, සයිමන්චෙල්ලිගේ උපන් ගම වූ ඕර්වියෙතෝ (ලතින් වලින් Urbevetanum යනු පැරණි නගරයයි) ට ගැළපීම මෙම තර්කයට පදනම් විය. කෙසේ වෙතත්, 1587 තරම් මුල් කාලයේ ලියැවුණු ලිපියක "De rore coeli" යන ආදර්ශ පාඨය කාදිනල් අල්බානිට අදාළ කරගෙන තිබීම, මෙම සයිමන්චෙල්ලි කේන්ද්‍රීය මතය තරමක් දුර්වල කරන අතර, අනාවැකියේ මූලාරම්භය 16 වන සියවසේ අගභාගයේ පාප්වරුන් තේරීමේ දේශපාලනය හා සම්බන්ධ බවට තවදුරටත් ඉඟි කරයි. මෙම සියලු සාධක සලකා බලන විට, ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකිය 12 වන සියවසේ ලියැවුණු සත්‍ය අනාවැකියකට වඩා, 16 වන සියවසේ අගභාගයේ, යම් නිශ්චිත අරමුණක් සඳහා, අතීත පාප්වරුන් පිළිබඳ දැනුම සහිතව නිර්මාණය කරන ලද ව්‍යාජයක් බවට වන විද්වත් එකඟතාවය ඉතා ප්‍රබලය.
අනාවැකියේ සත්‍යතාව පිළිබඳ විවාදයේදී, 1595 න් පසු පත් වූ පාප්වරුන් සඳහා වන ආදර්ශ පාඨ අර්ථකථනය කිරීමේදී මතුවන අභියෝග ඉතා තීරණාත්මක වේ. මෙම පසුකාලීන ආදර්ශ පාඨ සහ ඒවාට අනුරූප යැයි සැලකෙන පාප්වරුන් අතර ඇති සම්බන්ධය බොහෝ විට අපැහැදිලි, දුරස්ත සහ බලහත්කාරයෙන් ගලපා ගත් (shoehorning) එකක් සේ පෙනේ. අර්ථකථනයන් බොහෝ විට subjective වන අතර, විවිධ පුද්ගලයන් එකම ආදර්ශ පාඨය සඳහා විවිධ, ඇතැම් විට පරස්පර විරෝධී, පැහැදිලි කිරීම් ඉදිරිපත් කරති. උදාහරණයක් ලෙස, 18 වන සියවසේ විසූ දහතුන්වන ක්ලෙමන්ට් පාප්තුමා සඳහා වූ "Rosa Umbriae" (උම්බ්‍රියාවේ රෝස මල) යන ආදර්ශ පාඨය දැඩි ලෙස විවේචනයට ලක්ව ඇත්තේ, ඔහු උම්බ්‍රියා ප්‍රදේශයට අයත් නොවූ අතර, එම ප්‍රදේශය සමග ඔහුට තිබුණේ ඉතා සුළු සම්බන්ධයක් පමණක් වීම නිසාය. මෙය පැහැදිලි නොගැළපීමක් ලෙස බොහෝ දෙනා සලකති. කෙසේ වෙතත්, අනාවැකියේ සත්‍යතාව විශ්වාස කරන අය, පසුකාලීන පාප්වරුන් සඳහා ද පුදුම සහගත ලෙස ගැළපෙන බව පෙනෙන ආදර්ශ පාඨ කිහිපයක් පෙන්වා දෙති. දහතුන්වන ලියෝ පාප්තුමා සඳහා වූ "Lumen in caelo" (අහසේ ආලෝකය) යන්න ඔහුගේ ලාංඡනයේ තිබූ වල්ගා තරුවට ගැළපෙන බවත්, පහළොස්වන බෙනඩික්ට් පාප්තුමා සඳහා වූ "Religio depopulata" (ජනශූන්‍ය වූ ආගම) යන්න පළමු ලෝක යුද්ධය සහ රුසියානු විප්ලවය වැනි සිදුවීම්වලින් ආගමට වූ බලපෑම නිරූපණය කරන බවත් ඔවුහු තර්ක කරති. විසිතුන්වන ජුවාම් පාප්තුමා සඳහා වූ "Pastor et nauta" (එඬේරා සහ නාවිකයා) යන්න, ඔහු වැනීසියේ වීම ("නාවිකයා") සහ තම අරමුණ "හොඳ එඬේරෙකු" වීම බව ප්‍රකාශ කිරීම යන කරුණු දෙකටම ගැළපෙන බව සැලකේ. හයවන පාවුළු පාප්තුමාගේ ලාංඡනයේ ලිලී මල් තිබීම "Flos florum" (මල්වල මල) යන්නට ගැළපෙන බව ද තවත් උදාහරණයකි. නමුත් මේවායින් පසුව එන පාප්වරුන් සඳහා වන ආදර්ශ පාඨ සඳහා ඉදිරිපත් වන අර්ථකථනයන් බොහෝ විට විවාදාත්මක සහ තවත් දුර්වල ඒවා වේ.
ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකි මාලාවේ අවසානය, එහි අන්තර්ගතයේ රහස් බව සහ බරපතලකම නිසාම, අන් සියලු කොටස්වලට වඩා වැඩි අවධානයක් සහ කතාබහක් ජනිත කර තිබේ. "Gloria olivae" බොහෝ දෙනා විසින් දහසයවන බෙනඩික්ට් පාප්තුමාට අදාළ යැයි සැලකෙන ආදර්ශ පාඨයෙන් පසුව ලැයිස්තුවේ අවසාන පාප්වරයා "Petrus Romanus" (පේදුරු රෝමානු) නමින් හඳුන්වා දී ඇත. අනෙක් ආදර්ශ පාඨ මෙන් නොව, මෙය තරමක් දීර්ඝ ඡේදයකින් යුක්ත වන අතර, එහි මෙසේ සඳහන් වේ: "ශුද්ධ වූ රෝම සභාවේ අන්ත පීඩාවේදී ඔහු අසුන් ගනු ඇත. පේදුරු රෝමානු, ඔහු බොහෝ පීඩා මධ්‍යයේ තම බැටළුවන් පෝෂණය කරනු ඇත, ඒවා අවසන් වූ පසු, කඳු හතේ නගරය (එනම් රෝමය) විනාශ වනු ඇත, සහ විනිශ්චයකාරයාණන් තම සෙනඟව විනිශ්චය කරනු ඇත. අවසානය." මෙම වචන පෙළ, විශේෂයෙන්ම නූතන යුගයේදී, අවසාන කාලය, ලෝක විනාශය සහ කතෝලික සභාවේ අනාගතය පිළිබඳව උනන්දුවක් දක්වන බොහෝ දෙනා තුළ දැඩි කුතුහලයක් මෙන්ම ඇතැම් විට භීතියක් ද ඇති කිරීමට සමත්ව ඇත. "පේදුරු රෝමානු" යනු කවුරුන්ද? ඔහු ෆ්‍රැන්සිස් පාප්තුමා විය හැකිද? ඔහුගේ පියා ඉතාලි ජාතිකයෙකු වීම සහ ඔහුගේ තෝරාගත් නමේ මුල් සාන්තුවරයාගේ නම පේදුරුට සම්බන්ධ වීම වැනි දුරස්ත තර්ක ඇතැම්හු ගෙන එති. නැතහොත් එය අනාගතයේ පත්වන වෙනත් පාප්වරයෙකු හෝ සංකේතාත්මක නමක්ද? තවද, "Gloria olivae" සහ "Petrus Romanus" අතර වෙනත් ලැයිස්තුගත නොකළ පාප්වරුන් සිටීමට ඉඩ තිබේද? වියොන්ගේ මුල් ප්‍රකාශනයේ "In persecutione extrema S.R.E. sedebit." යන වාක්‍යය වෙනම ඡේදයක් ලෙස තිබීම, එය "Gloria olivae" සහ "Petrus Romanus" අතර සිටින පාප්වරයෙකු හෝ පාප්වරුන් ගැන සඳහන් කරන වෙනම වාක්‍යයක් විය හැකි බවට සමහරු අර්ථකථනය කරති. රෝමය විනාශ වීම යන්න වචනාර්ථයෙන් ගත යුතුද, නැතහොත් එය සභාවේ බලය බිඳ වැටීම වැනි සංකේතාත්මක අර්ථයක් ද? අවසාන විනිශ්චය පිළිබඳ සඳහන කෙතරම් නිශ්චිතද? මෙම ප්‍රශ්නවලට නිශ්චිත පිළිතුරු නොමැති අතර, අනාවැකියේ ඉතිරි කොටසේ සත්‍යතාව පිළිබඳව පවතින දැඩි සැකය නිසා, මෙම අවසානය ව්‍යාජයම කොටසක් ලෙස බැහැර කිරීමට බොහෝ විද්වතුන් පෙළඹී ඇත.
මෙම රහස් සහ මතභේදාත්මක අනාවැකිය සම්බන්ධයෙන් කතෝලික සභාවේ නිල ස්ථාවරය කුමක්දැයි විමසීම වැදගත් වේ. සත්‍යය නම්, ශුද්ධාසනය ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකිය සත්‍ය යැයි අනුමත කිරීමක් හෝ ව්‍යාජ යැයි නිල වශයෙන් හෙළා දැකීමක් හෝ සිදු කර නොමැති වීමයි. එය සභාවේ ඉගැන්වීම්වල හෝ ඇදහිල්ලේ කොටසක් ලෙස කිසි විටෙකත් සලකා නැත. කෙසේ වෙතත්, බොහෝ කතෝලික දේවධර්මවාදීන්, ඉතිහාසඥයින් සහ බයිබල් විද්වතුන්, පවතින ඓතිහාසික සාක්ෂි මත පදනම්ව, මෙය 16 වන සියවසේ නිර්මාණය කරන ලද ව්‍යාජයක් යන මතය දරති. සභාව සාමාන්‍යයෙන් පුද්ගලික හෙළිදරව් කිරීම් සහ අනාවැකි සම්බන්ධයෙන් ඉතා ප්‍රවේශම් සහගත ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරයි. සභාව විසින් අනුමත කරන ලද දර්ශන (උදා: ලූර්දු, ෆාතිමා) පවා ඇදහිල්ලේ අනිවාර්ය අංග ලෙස නොසලකන අතර, ඒවා ඇදහිලිවන්තයන්ගේ භක්තිය වර්ධනය කිරීමට උපකාරී වන නමුත්, ඒවා විශ්වාස කිරීම හෝ නොකිරීම පුද්ගලයාට භාර දෙයකි. ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකිය වැනි, සත්‍යතාව තහවුරු නොකළ සහ බරපතල සැකයන්ට භාජනය වී ඇති ලේඛන මත විශ්වාසය තබා අනාගතය පිළිබඳව අනුමාන කිරීම හෝ බිය වීම සභාව විසින් කිසිසේත් දිරිමත් නොකරයි. කතෝලික සභාව උගන්වන්නේ අනාගතය පිළිබඳ අනවශ්‍ය කුතුහලයෙන් වැළකී, දෙවියන් වහන්සේගේ රැකවරණය හා පරමාධිපත්‍යය කෙරෙහි විශ්වාසය තබා, වර්තමාන මොහොතේ තම ක්‍රිස්තියානි වගකීම් ඉටු කිරීමට උත්සාහ කළ යුතු බවයි. අවසාන කාලය සහ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ දෙවන පැමිණීම පිළිබඳ ඇදහිල්ල වැදගත් වුවද, ඒ සඳහා දින වකවානු හෝ නිශ්චිත සලකුණු සෙවීම නිෂ්ඵල ක්‍රියාවකි. එබැවින්, ශු. මලාකි තුමන්ගේ අනාවැකිය ඓතිහාසිකව සිත්ගන්නා සුළු වුවද, එය කතෝලික ඇදහිල්ලේ විශ්වාසනීය මග පෙන්වීමක් හෝ අනාගතය පිළිබඳ නිශ්චිත තොරතුරක් ලෙස සැලකිය නොහැකිය.
