ආගමට ලැදි සමාජ පසුගාමීද?

"සත්‍යය ඔබව නිදහස් කරයි" (ජොහන් 8:32)

නූතන ලෝකය තුළ, විශේෂයෙන් බටහිර රටවල, ආගම යනු යල් පැන ගිය, පසුගාමී සංකල්පයක් ලෙස සැලකීමේ ප්‍රවණතාවක් දක්නට ලැබේ. ආගමික විශ්වාසයන් පුද්ගල නිදහස සීමා කරන බවත්, විද්‍යාත්මක හා තාක්ෂණික දියුණුවට බාධාවක් බවත් බොහෝ දෙනා තර්ක කරති. එසේනම්, ආගමට ලැදි සමාජයක් සැබවින්ම පසුගාමීද? මෙම ලිපිය මගින් කතෝලික දෘෂ්ටිකෝණයෙන් මෙම ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු සෙවීමට උත්සාහ කෙරේ. එහිදී, ආගමේ සැබෑ අර්ථය, සමාජ ප්‍රගතියේ ස්වභාවය, කතෝලික සභාවේ ඉතිහාසය සහ ඉගැන්වීම් ආදිය පිළිබඳව ගැඹුරින් විමසා බලනු ඇත.

"පසුගාමීත්වය" යන්නෙහි අර්ථ නිරූපණය

"පසුගාමීත්වය" යන වචනය බොහෝ විට භාවිත වන්නේ තාක්ෂණික හා ආර්ථික සංවර්ධනය අඩු, සම්ප්‍රදායික සමාජ ව්‍යුහයන් සහ ඇදහිලි ක්‍රම පවතින සමාජ හැඳින්වීමට ය. මෙවැනි සමාජ, නවීන විද්‍යාව හා තාක්ෂණය වැළඳගැනීමට මැළිකමක් දක්වන, වෙනස්වීම් වලට භීතියක් දක්වන, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය, මානව හිමිකම් වැනි සංකල්ප ප්‍රමාණවත් ලෙස පිළි නොගන්නා සමාජ ලෙස සැලකේ. මෙම අර්ථ නිරූපණය බොහෝ විට පදනම් වී ඇත්තේ බටහිර, ලෞකික, ද්‍රව්‍යවාදී ලෝක දැක්මක් මතය.

නමුත් "පසුගාමීත්වය" යන්න වඩාත් පුළුල් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකිය. සැබෑ ප්‍රගතිය යනු කුමක්ද? එය හුදෙක් ආර්ථික වර්ධනය සහ තාක්ෂණික දියුණුව පමණක්ද? නැතහොත්, සදාචාරාත්මක වටිනාකම්, මානව ගරුත්වය, සමාජ සාධාරණත්වය, පාරිසරික සමතුලිතතාවය, මානසික සහ ආධ්‍යාත්මික සුවතාවය වැනි සාධකද ඊට ඇතුළත් විය යුතුද?

මෙම පුළුල් අර්ථ නිරූපණයට අනුව, සමාජයක් තාක්ෂණික වශයෙන් දියුණු වුවද, සදාචාරාත්මකව පිරිහී, මානව වටිනාකම් නොසලකා හරී නම්, එම සමාජය "පසුගාමී" ලෙස සැලකිය හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස, අවි ආයුධ නිෂ්පාදනය ඉහළ මට්ටමක පැවතියද, යුද්ධය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය බහුල සමාජයක් සැබවින්ම ප්‍රගතිශීලීද?

කතෝලික සභාව "පසුගාමීත්වය" පිළිබඳ පුළුල් අර්ථ නිරූපණය පිළිගනී. සැබෑ ප්‍රගතිය යනු සමබර සංවර්ධනයකි. එයට භෞතික, ආර්ථික, සමාජීය, සදාචාරාත්මක සහ ආධ්‍යාත්මික යන සියලු අංශ ඇතුළත් විය යුතුය. මිනිසාගේ අභිවෘද්ධිය සඳහා තාක්ෂණය යොදාගත යුතු නමුත්, එය මිනිස් ජීවිතයේ පරිශුද්ධභාවයට, ගෞරවයට හානි නොකළ යුතුය.

ආගමේ සැබෑ අර්ථය සහ කාර්යභාරය

ආගම යනු මිනිසාගේ මූලික ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සෙවීමේ මාර්ගයකි. ජීවිතයේ අර්ථය කුමක්ද? අප මෙලොවට පැමිණියේ ඇයි? දුක් වේදනාවලට හේතුව කුමක්ද? මරණයෙන් මතු ජීවිතයක් තිබේද? වැනි ප්‍රශ්නවලට සෑම ආගමක්ම තමන්ට ආවේණික වූ පිළිතුරු ඉදිරිපත් කරයි. මෙම පිළිතුරු මිනිසාට ජීවිතයේ අරමුණක්, බලාපොරොත්තුවක් සහ අර්ථයක් ලබා දෙයි.

බොහෝ ආගම් සදාචාරාත්මක මඟ පෙන්වීමක් සපයයි. හොඳ නරක, හරි වැරැද්ද පිළිබඳ මූලධර්ම ඉදිරිපත් කරයි. මෙම මූලධර්ම මිනිසාට නිවැරදි තීරණ ගැනීමටත්, යහපත් ජීවිතයක් ගත කිරීමටත් උපකාරී වේ. උදාහරණයක් ලෙස, දස පනත ආබ්‍රහමික ආගම්වලට පොදු සදාචාරාත්මක පදනමක් සපයයි.

ආගම බොහෝ විට ප්‍රජාවන් ගොඩනැගීමට සහ සමාජ සහයෝගීතාව වර්ධනය කිරීමට උපකාරී වේ. පොදු විශ්වාසයන් සහ වටිනාකම් බෙදාගන්නා මිනිසුන් එකට එක්වී, එකිනෙකාට උපකාර කරගනිමින්, පොදු අරමුණු වෙනුවෙන් ක්‍රියා කරයි. පන්සල්, පල්ලි, කෝවිල් වැනි ආගමික ස්ථාන සමාජ සම්බන්ධතා වර්ධනය වන මධ්‍යස්ථාන ලෙස ක්‍රියා කරයි.

බොහෝ ආගම් දුප්පතුන්ට, රෝගීන්ට, අසරණයන්ට සහ පීඩිතයන්ට පිහිට වීමේ වැදගත්කම අවධාරණය කරයි. පුණ්‍ය කටයුතු, සමාජ සේවා සහ ස්වේච්ඡා සේවය ආගමික ජීවිතයේ වැදගත් අංග ලෙස සැලකේ.

කතෝලික ඉගැන්වීමට අනුව, ආගම යනු දෙවියන්වහන්සේ සමඟ ඇති පුද්ගලික සම්බන්ධතාවයකි. එය හුදෙක් බාහිර චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සමූහයක් නොව, හදවතින්ම පිළිගත යුතු සත්‍යයකි. එම සත්‍යය නම්, දෙවියන්වහන්සේ අපට අසීමිත ලෙස ප්‍රේම කරන බවත්, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ තුළින් අපට ගැලවීම ලබා දෙන බවත්ය. මෙම ප්‍රේමය සහ ගැලවීම අපගේ ජීවිතයේ සෑම අංශයකටම බලපාන අතර, අන්‍යයන්ට ප්‍රේම කිරීමටත්, සාධාරණ සමාජයක් ගොඩනැගීමටත් අපව පොළඹවයි.

සමාජ ප්‍රගතිය පිළිබඳ කතෝලික දැක්ම

කතෝලික සභාව අවධාරණය කරන්නේ සැබෑ සමාජ ප්‍රගතිය යනු සමබර සංවර්ධනයක් විය යුතු බවයි. එයට ආර්ථික, සමාජීය, දේශපාලනික, සංස්කෘතික, සදාචාරාත්මක සහ ආධ්‍යාත්මික යන සියලු අංශ ඇතුළත් විය යුතුය. හුදෙක් ආර්ථික වර්ධනය පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවේ. දුප්පත්කම, අසමානතාවය, අසාධාරණය, ප්‍රචණ්ඩත්වය, පාරිසරික හානිය වැනි ගැටළු පවතින සමාජයක් සැබවින්ම ප්‍රගතිශීලී යැයි කිව නොහැකිය.

සෑම මනුෂ්‍යයෙක්ම දෙවියන්වහන්සේගේ ස්වරූපයෙන් මවා ඇති බැවින්, සෑම කෙනෙකුටම සහජ ගෞරවයක් සහ වටිනාකමක් ඇත. මෙම මානව ගරුත්වය සමාජයේ සෑම තීරණයකදීම සහ ක්‍රියාවකදීම ආරක්ෂා කළ යුතුය. කිසිවෙකු වර්ගය, ආගම, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, සමාජ තත්වය හෝ වෙනත් කිසිදු සාධකයක් මත පදනම්ව වෙනස් කොට සැලකීමට ලක් නොකළ යුතුය.

සාධාරණ සමාජයක් තුළ සෑම කෙනෙකුටම සම අවස්ථා තිබිය යුතුය. ධනය, බලය සහ සම්පත් සාධාරණ ලෙස බෙදී යා යුතුය. දුප්පතුන්ට සහ පීඩිතයන්ට විශේෂ සැලකිල්ලක් දැක්විය යුතුය.

පවුල සමාජයේ මූලික ඒකකයයි. ශක්තිමත් පවුල් සබඳතා ශක්තිමත් සමාජයකට පදනම වේ. විවාහයේ පරිශුද්ධභාවය, දෙමාපියන්ගේ වගකීම්, දරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආදිය ආරක්ෂා කළ යුතුය.

සමාජයේ වඩාත්ම දුබල සාමාජිකයන් - නූපන් දරුවන්, රෝගීන්, වැඩිහිටියන්, ආබාධිතයන්, සරණාගතයන් - විශේෂයෙන් ආරක්ෂා කළ යුතුය.

තාක්ෂණය මිනිසාගේ යහපත සඳහා යොදාගත යුතු මෙවලමකි. එය මිනිස් ජීවිතයට හානි කිරීමට හෝ සදාචාරාත්මක වටිනාකම් පිරිහීමට හේතු නොවිය යුතුය. උදාහරණයක් ලෙස, ජාන තාක්ෂණය, කෘතිම බුද්ධිය වැනි නව තාක්ෂණයන් සදාචාරාත්මක රාමුවක් තුළ භාවිත කළ යුතුය.

කතෝලික සභාව සහ විද්‍යාව: ගැටුමක්ද, සහයෝගීතාවක්ද?

අතීතයේදී කතෝලික සභාව සහ විද්‍යාව අතර ඇතැම් ගැටුම් ඇති වූ බව සත්‍යයකි. නමුත් මෙම ගැටුම් සෑම විටම ආගම සහ විද්‍යාව අතර නොගැලපීමක් නිසා ඇති වූ ඒවා නොවේ. බොහෝ විට ඒවාට දේශපාලනික, සමාජීය සහ පෞද්ගලික සාධකද බලපෑවේය.

කතෝලික සභාව උගන්වන්නේ ඇදහිල්ල (faith) සහ විචාර බුද්ධිය (reason) එකිනෙකට පටහැනි නොවන බවයි. ඒවා දෙකම දෙවියන්වහන්සේගෙන් ලද දායාදයන් වන අතර, සත්‍යය අවබෝධ කරගැනීමට අපට උපකාරී වේ. ඇදහිල්ලෙන් අපට දෙවියන්වහන්සේ පිළිබඳ අභිරහස් දැනගත හැකි අතර, විචාර බුද්ධියෙන් අපට උන්වහන්සේ මවා වදාල ස්වභාවික ලෝකය පිළිබඳ දැනුම ලබාගත හැකිය.

කතෝලික සභාව විද්‍යාවේ දියුණුවට විශාල දායකත්වයක් ලබා දී ඇත. බොහෝ කතෝලික පූජකවරුන්, පැවිදි සොහොයුරියන් සහ ගිහි විද්‍යාඥයන් විද්‍යාවේ විවිධ ක්ෂේත්‍රවල කැපී පෙනෙන සොයාගැනීම් කර ඇත. ග්‍රෙගෝර් මෙන්ඩල් ජාන විද්‍යාවේ පියා ලෙස සැලකේ. ජෝර්ජ් ලමෙත්‍රේ මහා පිපිරුම් වාදයේ පියා ලෙස හැඳින්වේ. නිකොලස් කොපර්නිකස් සූර්ය කේන්ද්‍රීය වාදය ඉදිරිපත් කළ තාරකා විද්‍යාඥයා විය. රොජර් බේකන් විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදයේ මුල් ප්‍රකාශකයෙක් විය.

වර්තමානයේ කතෝලික සභාව විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ දිරිමත් කරන අතර, විද්‍යාව සහ ආගම අතර සම්බන්ධයක් පවත්වාගෙන යාමට උත්සාහ කරයි. Pontifical Academy of Sciences ඊට හොඳම උදාහරණයකි. එහි ලොව ප්‍රමුඛ පෙළේ විද්‍යාඥයන් සාමාජිකත්වය දරන අතර, විද්‍යාවේ නව සොයාගැනීම් සහ ඒවායේ සදාචාරාත්මක භාවිත පිළිබඳව සාකච්ඡා කරයි.

කතෝලික සභාව සහ සමාජ සාධාරණත්වය

ශුද්ධ වූ බයිබලයේ පැරණි ගිවිසුමේ දිළිඳුන්ට සහ පීඩිතයන්ට සාධාරණය ඉටු කරන ලෙසත්, දුබලයන් ආරක්ෂා කරන ලෙසත් නැවත නැවතත් අවධාරණය කර ඇත. නික්මයාම 22:21-24 හි "විදේශිකයෙකුට පීඩා නොකරන්න. මක්නිසාද ඔබ මිසර දේශයේ විදේශිකයන්ව සිටි බැවින් විදේශිකයාගේ හැඟීම් දන්නහුය" යනුවෙන් සඳහන් වේ. ද්විතීය කථාව 15:7-8 හි "ඔබේ සහෝදරයන්ගෙන් යමෙක් දිළිඳු නම්, ඔබේ සිත දැඩි කර නොගන්න. ඔබේ දිළිඳු සහෝදරයාට අත හකුලා නොගන්න" යනුවෙන් පවසා ඇත.

නව ගිවිසුමේ ජේසුස් වහන්සේ දුප්පතුන්, රෝගීන් සහ සමාජයෙන් කොන් වූවන් කෙරෙහි විශේෂ සැලකිල්ලක් දැක්වූ සේක. මතෙව් 25:35-40 හි "මක්නිසාද මම බඩගිනිව සිටියෙමි, ඔබ මට කන්න දුන්නහුය. මම පිපාසව සිටියෙමි, ඔබ මට බොන්න දුන්නහුය. මම ආගන්තුකයෙක්ව සිටියෙමි, ඔබ මාව පිළිගත්තහුය... සැබැවින්ම මම ඔබට කියමි, මාගේ මේ සහෝදරයන්ගෙන් ඉතා සුළු තැනැන්තාට ඔබ මෙය කළ තාක්, මට කළාක් මෙන් වන්නේය" යනුවෙන් සඳහන් වේ.

ශුද්ධවූ අම්බ්‍රෝස් තුමා, "ධනවතා දුප්පතාට දිය යුත්තේ තමාගේ දෙයින් කොටසක් නොව, දුප්පතාට අයිති දෙයයි" යනුවෙන් ඉගැන්වූහ. ශුද්ධවූ ජෝන් ක්‍රිසොස්ටොම් තුමා, "දුප්පතුන් දෙස ඇස් පියාගෙන සිටීම, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ දෙස ඇස් පියාගෙන සිටීම හා සමානය" යනුවෙන් පැවසූහ.

දහතුන්වන ලියෝ පාප්තුමා විසින් 1891 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද "නව ප්‍රකාශය" (Rerum Novarum) චක්‍රලේඛය, කම්කරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සහ සාධාරණ වැටුප් පිළිබඳව ප්‍රබල ලෙස කරුණු ඉදිරිපත් කළේය. එය කතෝලික සමාජ ඉගැන්වීමේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් විය. දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්තුමා "ශත සංවත්සරය" (Centesimus Annus, 1991) චක්‍රලේඛය මගින් කොමියුනිස්ට්වාදයේ බිඳ වැටීමෙන් පසු නව ලෝක ආර්ථික ක්‍රමය තුළ සමාජ සාධාරණත්වය තහවුරු කිරීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කළේය. ෆ්‍රැන්සිස් පාප්තුමා "ප්‍රශංසාව වේවා" (Laudato Si', 2015) චක්‍රලේඛය මගින් පාරිසරික අර්බුදය සහ සමාජ අසාධාරණය අතර ඇති සම්බන්ධය පෙන්වා දුන් අතර, දුප්පතුන් සහ පරිසරය යන දෙකම ආරක්ෂා කිරීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කළේය.

කතෝලික සභාව සහ සංස්කෘතික දායකත්වය

බටහිර කලා ඉතිහාසය තුළ කතෝලික සභාවේ බලපෑම සුවිශේෂීය. පුනරුද සමයේ බොහෝ ශ්‍රේෂ්ඨ කලාකරුවන් - මයිකල් ආන්ජලෝ, ලියනාඩෝ ඩා වින්චි, රෆායෙල් - කතෝලික සභාවේ අනුග්‍රහය යටතේ විශිෂ්ට කලා නිර්මාණ බිහි කළහ. සිස්ටීන් දෙව්මැදුරේ සිවිලිම, අවසන් භෝජන සංග්‍රහය වැනි සිතුවම් ඊට උදාහරණ වේ.

ග්‍රෙගෝරියානු ගායනා වල සිට බැරොක් යුගයේ සංගීතය දක්වා කතෝලික සභාව බටහිර සංගීතයේ වර්ධනයට විශාල දායකත්වයක් ලබා දී ඇත. බාක් , මොසාර්ට් , බීතෝවන් වැනි ශ්‍රේෂ්ඨ සංගීතඥයෝ කතෝලික ආභාෂය ලැබූහ.

ලොව පුරා ඇති විශිෂ්ට ආසන දෙව්මැදුරු - ශාන්ත පීතර බැසිලිකාව, නොත්‍රදාම් දෙව්මැදුර, කොලෝන් දෙව්මැදුර - කතෝලික ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ විශිෂ්ටත්වය පෙන්නුම් කරයි.

මධ්‍යකාලීන යුගයේ සිට නූතන යුගය දක්වා කතෝලික ලේඛකයන් බොහෝ දෙනෙක් බටහිර සාහිත්‍යයට විශිෂ්ට කෘති දායාද කර ඇත. දාන්තේ අලිගියරිගේ "දිව්‍යමය ප්‍රහසනය" (Divine Comedy), ජෙෆ්රි චෝසර්ගේ "කැන්ටබරි කතා" (Canterbury Tales) ඊට උදාහරණ වේ.

කතෝලික සභාව අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත. මධ්‍යකාලීන යුගයේ යුරෝපයේ විශ්ව විද්‍යාල පිහිටුවීම, පුස්තකාල පවත්වාගෙන යාම, විවිධ භාෂාවලට පොත්පත් පරිවර්තනය කිරීම ආදිය මගින් දැනුම ආරක්ෂා කිරීමට සහ ව්‍යාප්ත කිරීමට සභාව ක්‍රියා කළේය. වර්තමානයේ ද ලොව පුරා කතෝලික පාසල්, විද්‍යාල සහ විශ්ව විද්‍යාල දහස් ගණනක් ක්‍රියාත්මක වේ.

කතෝලික සභාවේ සමාජ උන්නතිය සඳහා වූ ඓතිහාසික දායකත්වය

කතෝලික සභාවේ ඉතිහාසය දෙස බැලීමේදී, හුදෙක් ආගමික කටයුතු වලට පමණක් සීමා නොවී, සමාජයේ සෑම අංශයකම දියුණුව සඳහා පුළුල් දායකත්වයක් ලබා දී ඇති බව පැහැදිලිව දැකගත හැකිය. මෙම දායකත්වය, විශේෂයෙන් යුරෝපීය ශිෂ්ටාචාරයේ වර්ධනයට බෙහෙවින් බලපා ඇත.

• මුල්කාලීන ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාවන්ගේ සමාජ සේවය: ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ මුල් අවධියේ සිටම, දුප්පතුන්ට, රෝගීන්ට සහ අසරණයන්ට උපකාර කිරීම ප්‍රධාන තැනක් ගත්තේය. ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් වල ආභාෂය ලැබූ මුල් ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාවන්, පොදු දේපළ බෙදා හදා ගනිමින්, එකිනෙකාට උපකාර කරමින්, සමානාත්මතාවය සහ සහෝදරත්වය ප්‍රායෝගිකව පෙන්වූහ. රෝම අධිරාජ්‍යය තුළ පැවති වසංගත සහ ස්වභාවික විපත් වලදී, ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාවන් විසින් සිදු කරන ලද සේවය අතිමහත්ය.
• තාපසාරාම ක්‍රමය සහ අධ්‍යාපනය: මධ්‍යකාලීන යුගයේදී, බටහිර යුරෝපයේ තාපසාරාම ක්‍රමය (Monasticism) සමාජයේ ප්‍රධාන අධ්‍යාපන සහ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථාන බවට පත් විය. ශුද්ධවූ බෙනඩික්ට් තුමාගේ නීතියට අනුව ක්‍රියාත්මක වූ බෙනඩිකාන ආරාම (Benedictine monasteries), දැනුම ආරක්ෂා කිරීමේ සහ ව්‍යාප්ත කිරීමේ පුරෝගාමී මෙහෙවරක නිරත විය. ආරාම තුළ පුස්තකාල පවත්වාගෙන යාම, පැරණි ග්‍රන්ථ පිටපත් කිරීම, පාසල් පවත්වාගෙන යාම ආදිය මගින්, යුරෝපයේ අධ්‍යාපනයේ ගුණාත්මක භාවය ඉහළ නැංවීමට ඔවුහු විශාල දායකත්වයක් සැපයූහ.
• විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ ආරම්භය: නූතන විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ ආරම්භය සිදුවන්නේ මධ්‍යකාලීන යුරෝපයේ කතෝලික සභාවේ අනුග්‍රහය යටතේය. බොලොඤ්ඤා විශ්ව විද්‍යාලය පැරිස් විශ්ව විද්‍යාලය , ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලය , කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලය වැනි ලොව ප්‍රථම විශ්ව විද්‍යාල ආරම්භ වූයේ කතෝලික සභාවේ මූලිකත්වයෙන් හා අනුග්‍රහයෙනි. මෙම විශ්ව විද්‍යාල, දේවධර්මය, නීතිය, වෛද්‍ය විද්‍යාව, දර්ශනය වැනි විවිධ විෂයයන් ඉගැන්වීමේ මධ්‍යස්ථාන බවට පත් වූ අතර, යුරෝපීය බුද්ධිමය ප්‍රබෝධයට විශාල දායකත්වයක් ලබා දුන්නේය.
• රෝහල් සහ පුණ්‍යායතන පිහිටුවීම: රෝගීන්ට සහ දුප්පතුන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා රෝහල් පිහිටුවීමේ පුරෝගාමියා වූයේද කතෝලික සභාවයි. මධ්‍යකාලීන යුගයේ යුරෝපය පුරා රෝහල් සහ පුණ්‍යායතන ජාලයක් ස්ථාපිත කිරීමට කතෝලික පැවිදි නිකායන් විශාල මෙහෙවරක් ඉටු කළේය. මෙම රෝහල්, හුදෙක් රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා පමණක් නොව, දුප්පතුන්ට ආහාර සහ නවාතැන් සැපයීම, අනාථ දරුවන් රැකබලා ගැනීම වැනි සමාජ සේවා කටයුතු වලද නිරත විය.
• කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනය: මධ්‍යකාලීන යුගයේ යුරෝපයේ කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනය සඳහාද කතෝලික ආරාම විශාල දායකත්වයක් ලබා දුන්නේය. වගුරු බිම් ගොඩකිරීම, නව වගා ක්‍රම හඳුන්වා දීම, පශු සම්පත් අභිජනනය දියුණු කිරීම ආදිය මගින් ඔවුහු කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය ඉහළ නැංවීමට කටයුතු කළහ.
• සාමය සහ සංහිඳියාව ප්‍රවර්ධනය: යුද්ධය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය බහුලව පැවති මධ්‍යකාලීන යුගයේදී, සාමය සහ සංහිඳියාව ඇති කිරීම සඳහා කතෝලික සභාව මැදිහත් විය. "දෙවියන්ගේ සටන් විරාමය" (Truce of God) වැනි සංකල්ප හඳුන්වා දෙමින්, යුද්ධය සීමා කිරීමටත්, සාමාන්‍ය ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමටත් සභාව උත්සාහ කළේය.
• දුප්පත්කම පිටුදැකීමේ ව්‍යාපාර: 19 වන සහ 20 වන සියවස් වලදී, කාර්මික විප්ලවයත් සමඟ ඇති වූ සමාජ අසමානතාවය සහ දුප්පත්කම පිටුදැකීම සඳහා කතෝලික සභාව විවිධ ව්‍යාපාර දියත් කළේය. ශුද්ධවූ වින්සන්ට් පාවුලු තුමා සහ ශුද්ධවූ ලුයිස් ද මැරිලැක් තුමිය විසින් ආරම්භ කරන ලද Daughters of Charity වැනි සංවිධාන, දුප්පතුන්ට, රෝගීන්ට සහ අසරණයන්ට උපකාර කිරීමේ පුරෝගාමී මෙහෙවරක නිරත විය.

මෙම ඓතිහාසික උදාහරණ වලින් පැහැදිලි වන්නේ, කතෝලික සභාව හුදෙක් ආගමික කටයුතු වලට පමණක් සීමා නොවී, සමාජයේ සෑම අංශයකම දියුණුව සඳහා සක්‍රීයව දායක වී ඇති බවයි. අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය, කෘෂිකර්මාන්තය, සමාජ සාධාරණත්වය, සාමය සහ සංහිඳියාව වැනි ක්ෂේත්‍ර වල සභාව ලබා දී ඇති දායකත්වය අතිමහත්ය.

කතෝලික සභාවේ අභියෝග සහ අඩුපාඩු

කතෝලික සභාවේ ඉතිහාසය තුළ අඳුරු පරිච්ඡේදද නැතුවා නොවේ. කුරුස යුද්ධ හා ධර්මාධිකරණ වල සිදු වූ අකටයුතුකම්, ඇතැම් පූජකවරුන්ගේ අනාචාර ක්‍රියා ආදිය ඊට උදාහරණ වේ. මෙම වැරදි නිසා සභාවේ ප්‍රතිරූපයට හානි සිදුවී ඇති අතර, බොහෝ දෙනා සභාව විවේචනය කරති.

කතෝලික සභාව මෙම වැරදි සහ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් පසුතැවිලි වී ඇති අතර, ඒවා නිවැරදි කර ගැනීමට සහ අනාගතයේදී එවැනි දේ නැවත සිදු නොවීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග ගනිමින් සිටී. වින්දිතයන්ට සාධාරණය ඉටු කිරීම, අපචාර වැළැක්වීමේ ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීම, පූජකවරුන් සහ සෙසු කාර්ය මණ්ඩලය පුහුණු කිරීම ආදිය ඊට ඇතුළත් වේ.

සභාවේ ක්‍රියාකාරකම් වඩාත් විනිවිදභාවයෙන් යුක්තව සිදු කිරීම සහ වගවීමේ ක්‍රමවේද ශක්තිමත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. එමගින් සභාව කෙරෙහි මහජන විශ්වාසය නැවත ගොඩනැගිය හැකිය.

සත්‍යය, ප්‍රේමය සහ ප්‍රගතිය

ආගමට ලැදි සමාජයක් අනිවාර්යයෙන්ම පසුගාමී නොවේ. කතෝලික සභාවේ ඉතිහාසය, ඉගැන්වීම් සහ ක්‍රියාකාරකම් පෙන්වා දෙන්නේ, ආගම සහ ප්‍රගතිය අත්වැල් බැඳගෙන යා හැකි බවයි. සැබෑ ප්‍රගතිය යනු හුදෙක් භෞතික දියුණුව පමණක් නොව, සදාචාරාත්මක, ආධ්‍යාත්මික සහ මානවීය වටිනාකම්වලින් පෝෂණය වූ සමබර සංවර්ධනයකි.

කතෝලික සභාව විද්‍යාව, තාක්ෂණය, අධ්‍යාපනය, කලාව, සංස්කෘතිය සහ සමාජ සාධාරණත්වය යන සෑම අංශයකටම ධනාත්මක දායකත්වයක් ලබා දීමට උත්සාහ කරයි. සභාවේ අරමුණ වන්නේ, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශුභාරංචිය අනුව ජීවත් වෙමින්, දෙවියන්වහන්සේගේ රාජ්‍යය මෙලොව තුළ ගොඩනැගීමයි.

සත්‍යය, ප්‍රේමය සහ සාධාරණත්වය මත පදනම් වූ සැබෑ මානව ප්‍රගතිය කරා යන ගමනේදී, ආගමට වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කළ හැකිය. කතෝලික සභාව එම ගමනේදී සියලු මනුෂ්‍යයන් සමඟ අත්වැල් බැඳගෙන ඉදිරියට යාමට සූදානම්ය.